Początki hodowli w Dębołęce

W 1963 roku Dębołęka utrzymywała 115 krów, od których uzyskano przeciętnie 2668 kg mleka, przy 3,48% tłuszczu od krowy rocznie. W najlepszej oborze 65 krowiej wynik ten wynosił 3048 kg mleka, przy 3,49% zawartości tłuszczu.

W 1967 roku wydajność mleka w Ośrodku po raz pierwszy przekroczyła  4000 kg mleka przy 3.57% tłuszczu, a w najlepszej oborze w Dębołęce od 80 krów uzyskano w tym roku przeciętnie  ponad 200 kg tłuszczu. Od tego czasu średnia roczna wydajność od krowy przekraczała 5000 kg mleka.

RokIlość krówKg mleka% Tłuszczu
196472.537843.49
196683.541703.50
196781.852723.82
196973.850073.98
197174.256233.96
197273.956734.11
197478.855404.12
Tab.1 Wydajność krów w oborze – Dębołęka  w latach 1964-1974

Buhaje, których nasienie używano w tych latach w Dębołęce pochodziły z uznanych i cennych linii. Wymienić tu należy buhaje z linii Athleeta (wywodzącego  się z najstarszej obory Fryzji holenderskiej van der Pola z Herbayum) : Dopływ, Dopisek, Szlem, Szaszłyk. Buhaje te przekazywały potomstwu mocną budowę, a przede wszystkim wysoką mleczność. W tym samym mniej więcej czasie w poszukiwaniu coraz lepszej budowy Ośrodek zaczął używać do inseminacji krów nasienia Geetlje’s Rudolfa.

W stadzie krów była rodzina Cisy. Cisa 3 urodzona w 1962 r. dała w dziewięciu laktacjach 47483 kg mleka, przy 3.7 % zawartości tłuszczu. Jej córki Cisa 4 i Cisa 5 zapisane były do księgi elity, a wydajność tej pierwszej wynosiła w dziesięciu laktacjach 53943 kg mleka.

Pierwszy import zagranicznych ras krów

Dębołęka była jednym z trzech przedsiębiorstw w kraju (obok HZZ Osowa Sień i ZDIZ Kołbacz) , do których zaimportowano pierwsze jałówki rasy Holsztyno-Fryzyjskiej .

Pod koniec 1974 roku sprowadzono stado liczące 77 sztuk. Pochodziły one z ferm położonych w południowo-wschodniej Kanadzie (Ontario,Toronto), gdzie warunki glebowe i klimatyczne podobne są do tych  jakie panują w środkowej Polsce. Wśród zakupionych jałowic znajdowało się 21 jałówek cielnych i 56 sztuk niezacielonych w wieku 10-20 miesięcy. Zwierzęta posiadały pełne rodowody i pochodziły po matkach o wydajności rocznej powyżej 6800 kg mleka, przy co najmniej 3.7% tłuszczu  w mleku.

Zakupione jałówki  swoją produkcją potwierdziły dane produkcyjne swoich przodków podane w rodowodach.

Poziom produkcji osiągnięty , przez oborę w Dębołęce, lokował ją w ścisłej czołówce najlepszych obór państwowych w kraju. Również poszczególne krowy osiągały wyniki, które klasyfikowały je wśród 10 najlepszych krów rekordzistek w Polsce.

Wyniki produkcyjne dotyczące obory w Dębołęce utrzymywanej w większości w czystości rasy obrazuje tab. 2 . Pozostałe dwie obory w Dąbrówce i Dąbrowie wyraźnie odstawały osiągając w tych latach wydajności mniejszą o około 2300 kg mleka.

RokIlość krówKg mleka% Tłuszczu
197659,771903,89
197998,477074,17
1981104,468394,15
1983108,572874,09
198498,979664,19
198599,176734,27
198698,682854,28
Tab.2 Wydajność krów w oborze w Dębołęka w latach 1976-1986

Nad postępem hodowlanym pracowano dalej, używając do krycia  krów  nasienia buhajów importowanych z Kanady. Krowy o niższej wydajności inseminowane były nasieniem buhajów hf wyhodowanych w gospodarstwie, pochodzących od najlepszych matek i ojców. Jałówki ncb i hf kryte były naturalnie, haremowo używając rodzimych buhajów hf.

W latach 1975-1990 jako metoda postępu hodowlanego dominowało krzyżowanie wypierające w celu podniesienia poziomu dolewu HF.

Głównym celem był ciągły wzrost  wydajności.  Postęp odbywał się również pod względem typu i budowy oraz cech funkcjonalnych. W ciągu kilkudziesięciu lat można było wyrażnie zaobserwować coraz to lepszą poprawę zawieszenia  wymienia,  budowy nóg i racic.

Zapewnienie zwierzętom o wyjątkowo dobrych założeniach genetycznych odpowiednich warunków do długotrwałej i pełnej ekspresji cech użytkowych było problemem  przed którym stanęła wkrótce nie tylko Dębołęka.

Wysoki potencjał genetyczny zwierząt może być realizowany w dobrych warunkach środowiskowych przy zapewnieniu prawidłowego programu żywienia.

Okres zmian w hodowli

W roku 1993 wraz z przejęciem Spółki przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa zaczął się okres zmian i wprowadzania nowych rozwiązań w rolnictwie, a w szczególności w hodowli bydła.

Ze względu na duże braki inwestycyjne Spółka w okresie 1993-2000 roku koncentrowała się na:

  • budowie silosów kiszonkowych,
  • utwardzeniem wybiegów dla bydła,
  • modernizacji i remontach budynków gospodarczych,
  • zakupie kombajnów do zbioru zbóż i zielonek,
  • wprowadzeniu uprawy kukurydzy na ziarno,
  • zmianie szeregu innych technologii produkcji roślinnej i zwierzęcej

Powyższe inwestycje przynosiły określone efekty. Poprawa jakościowa bazy paszowej znalazła odzwierciedlenie w produkcji/ tab. 3/. Dużo inwestycji należało jednak jeszcze przeprowadzić  w zakresie polepszenia warunków środowiskowych dla krów i młodzieży.

RokIlość krówWydajność Kg – Obora DębołękąIlość krówWydajność Kg – Ośrodek
199310175952756798
19959473022566559
199710178652787389
199910181172728295
200110399942849054
Tab.3 Wydajność krów obora Dębołęka i Ośrodek lata 1993-2001

Modernizacja gospodarstwa

W latach 2001-2006 firma realizowała zatwierdzony „Program Restrukturyzacji” składający się z działań inwestycyjnych finansowanych programem wsparcia spółek strategicznych.

Podstawowymi zadaniami tego programu było:

  • modernizacja trzech budynków w Dębołęce na halę udojową i dwie obory wolno-stanowiskowe
  • likwidacja najmniej zmechanizowanej i wydajnej obory w Dąbrowie, z przeniesieniem krów do Dębołęki.
  • Wybudowanie płyty obornikowej w Dębołęce

Podobne inwestycje w ramach tego programu przeprowadzono następnie własnymi środkami w Dąbrówce i Dąbrowie.

  • Dokonano modernizacji obory wiązowej na wolnostanowiskową z jednoczesnym montażem hali udojowej w Dąbrówce,
  • Adoptowano budynek zlikwidowanej obory na wychowalnie jałówek w Dąbrowie

Realizacja w/w programów  pozwoliło zwiększyć stan krów w firmie z 280 do 460 sztuk. Modernizacja budynków inwentarskich pozwoliła na ograniczenie zatrudnienia, zmniejszenie kosztów produkcji oraz zwiększenie sprzedaży mleka . Głównym celem inwestycji była poprawa dobrostanu zwierząt, a tym samym dostosowanie się do wymogów Unii Europejskiej w tym zakresie.

Zmiany  które miały miejsce w tym okresie umożliwiły Spółce intensyfikacje prac hodowlanych, poprzez stworzenie dobrych warunków bytowych dla krów, przez co wysoki potencjał genetyczny zwierząt mógł być w pełni wykorzystany.

RokIlość krówKg mlekaKg tłuszczuKg białka
200642010657380340
200742710697417339
200846010758414342
200946010911427347
201046010880430352
201146011037418344
Tab 4. Wydajność krów w OHZ Dębołęka w latach 2006-2011
Krowa z lat 70 XX wieku

Dużym kapitałem firmy jest status zdrowotny stada. Bydło wolne jest od wszystkich chorób zwalczanych z urzędu oraz innych chorób wirusowych np. BVD-MD czy IBR-IPV.

RokIlość krówKg mlekaKg tłuszczuKg białka
201246011 528450374
201346011 308459367
201446011 452471372
201546011642456379
Tab 5.W ydajność krów w OHZ Dębołęka w latach 2012-2015