Historia hodowli

W 1963 roku  Dębołęka utrzymywała 115 krów, od których uzyskano przeciętnie 2668 kg mleka, przy 3,48% tłuszczu od krowy rocznie. W najlepszej oborze 65 krowiej wynik ten wynosił 3048 kg mleka, przy 3,49% zawartości tłuszczu.

 

W 1967 roku wydajność mleka w Ośrodku po raz pierwszy przekroczyła  4000 kg mleka przy 3.57% tłuszczu, a w najlepszej oborze w Dębołęce od 80 krów uzyskano w tym roku przeciętnie  ponad 200 kg tłuszczu. Od tego czasu średnia roczna wydajność od krowy przekraczała 5000 kg mleka.

 

 

Tab.1 Wydajność krów w oborze – Dębołęka  w latach 1964-1974

 

ROK ILOŚĆ KRÓW KG MLEKA % TŁUSZCZU
1964 72.5 3784 3.49
1966 83.5 4170 3.50
1967 81.8 5272 3.82
1969 73.8 5007 3.98
1971 74.2 5623 3.96
1972 73.9 5673 4.11
1974 78.8 5540 4.12

 

 

Buhaje, których nasienie używano w tych latach w Dębołęce pochodziły z uznanych i cennych linii. Wymienić tu należy buhaje z linii Athleeta (wywodzącego  się z najstarszej obory Fryzji holenderskiej van der Pola z Herbayum) : Dopływ, Dopisek, Szlem, Szaszłyk. Buhaje te przekazywały potomstwu mocną budowę, a przede wszystkim wysoką mleczność. W tym samym mniej więcej czasie w poszukiwaniu coraz lepszej budowy Ośrodek zaczął używać do inseminacji krów nasienia Geetlje’s Rudolfa

 

Scan6

 

W stadzie krów była rodzina Cisy. Cisa 3 urodzona w 1962 r. dała w dziewięciu laktacjach 47483 kg mleka, przy 3.7 % zawartości tłuszczu. Jej córki Cisa 4 i Cisa 5 zapisane były do księgi elity, a wydajność tej pierwszej wynosiła w dziesięciu laktacjach 53943 kg mleka.

Dębołęka była jednym z trzech przedsiębiorstw w kraju (obok HZZ Osowa Sień i ZDIZ Kołbacz) , do których zaimportowano pierwsze jałówki rasy Holsztyno-Fryzyjskiej .

Pod koniec 1974 roku sprowadzono stado liczące 77 sztuk. Pochodziły one z ferm położonych w południowo-wschodniej Kanadzie (Ontario,Toronto), gdzie warunki glebowe i klimatyczne podobne są do tych  jakie panują w środkowej Polsce. Wśród zakupionych jałowic znajdowało się 21 jałówek cielnych i 56 sztuk niezacielonych w wieku 10-20 miesięcy. Zwierzęta posiadały pełne rodowody i pochodziły po matkach o wydajności rocznej powyżej 6800 kg mleka, przy co najmniej 3.7% tłuszczu  w mleku.

Zakupione jałówki  swoją produkcją potwierdziły dane produkcyjne swoich przodków podane w rodowodach.

Poziom produkcji osiągnięty , przez oborę w Dębołęce, lokował ją w ścisłej czołówce najlepszych obór państwowych w kraju. Również poszczególne krowy osiągały wyniki, które klasyfikowały je wśród 10 najlepszych krów rekordzistek w Polsce.

Wyniki produkcyjne dotyczące obory w Dębołęce utrzymywanej w większości w czystości rasy obrazuje tab. 2 . Pozostałe dwie obory w Dąbrówce i Dąbrowie wyraźnie odstawały osiągając w tych latach wydajności mniejszą o około 2300 kg mleka.

 

 

 

Tab.2 Wydajność krów w oborze w Dębołęka w latach 1976-1986

ROK  ILOŚĆ KRÓW  MLEKO KG  TŁUSZCZ %
1976 59,7 7190 3,89
1979 98,4 7707 4,17
1981 104,4 6839 4,15
1983 108,5 7287 4,09
1984 98,9 7966 4,19
1985 99,1 7673 4,27
1986 98,6 8285 4,28

 

 

Nad postępem hodowlanym pracowano dalej, używając do krycia  krów  nasienia buhajów importowanych z Kanady . Krowy o niższej wydajności inseminowane były nasieniem buhajów hf wyhodowanych w gospodarstwie, pochodzących od najlepszych matek i ojców. Jałówki ncb i hf kryte były naturalnie, haremowo używając rodzimych buhajów hf.

W latach 1975-1990 jako metoda postępu hodowlanego dominowało krzyżowanie wypierające w celu podniesienia poziomu dolewu HF.

Głównym celem był ciągły wzrost  wydajności.  Postęp odbywał się również pod względem typu i budowy oraz cech funkcjonalnych. W ciągu kilkudziesięciu lat można było wyrażnie zaobserwować coraz to lepszą poprawę zawieszenia  wymienia,  budowy nóg i racic.

Zapewnienie zwierzętom o wyjątkowo dobrych założeniach genetycznych odpowiednich warunków do długotrwałej i pełnej ekspresji cech użytkowych było problemem  przed którym stanęła wkrótce nie tylko Dębołęka.

Wysoki potencjał genetyczny zwierząt może być realizowany w dobrych warunkach środowiskowych przy zapewnieniu prawidłowego programu żywienia.

W roku 1993 wraz z przejęciem Spółki przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa zaczął się okres zmian i wprowadzania nowych rozwiązań w rolnictwie, a w szczególności w hodowli bydła.

Ze względu na duże braki inwestycyjne Spółka w okresie 1993-2000 roku   koncentrowała się na:

 

 

Powyższe inwestycje przynosiły określone efekty. Poprawa jakościowa bazy paszowej znalazła odzwierciedlenie w produkcji/ tab. 3/. Dużo inwestycji należało jednak jeszcze przeprowadzić  w zakresie polepszenia warunków środowiskowych dla krów i młodzieży.

 

 

 

TAB.3 Wydajność krów obora Dębołęka i Ośrodek lata 1993-2001

LATA ILOŚĆ KRÓW WYDAJNOŚĆ KG OBORA DĘBOŁĘKA ILOŚĆ KRÓW WYDAJNOŚĆ KG OŚRODEK
1993 101 7595 275 6798
1995 94 7302 256 6559
1997 101 7865 278 7389
1999 101 8117 272 8295
2001 103 9994 284 9054

 

 

 

W latach 2001-2006 firma realizowała zatwierdzony „Program Restrukturyzacji” składający się z działań inwestycyjnych finansowanych programem wsparcia spółek strategicznych.

Podstawowymi zadaniami tego programu było:

 

 

Podobne inwestycje w ramach tego programu przeprowadzono następnie własnymi środkami w Dąbrówce i Dąbrowie.

 

 

Realizacja w/w programów  pozwoliło zwiększyć stan krów w firmie z 280 do 460 sztuk. Modernizacja budynków inwentarskich pozwoliła na ograniczenie zatrudnienia, zmniejszenie kosztów produkcji oraz zwiększenie sprzedaży mleka . Głównym celem inwestycji była poprawa dobrostanu zwierząt, a tym samym dostosowanie się do wymogów Unii Europejskiej w tym zakresie.

 

Zmiany  które miały miejsce w tym okresie umożliwiły Spółce intensyfikacje prac hodowlanych, poprzez stworzenie dobrych warunków bytowych dla krów, przez co wysoki potencjał genetyczny zwierząt mógł być w pełni wykorzystany.

 

 

TAB 4.Wydajność krów w OHZ Dębołęka w latach 2006-2011

LATA ILOŚĆ KRÓW MLEKO KG TŁUSZCZ KG BIAŁKO KG
2006 420 10657 380 340
2007 427 10697 417 339
2008 460 10758 414 342
2009 460 10911 427 347
2010 460 10880 430 352
2011 460 11037 418 344

 

 

Dużym kapitałem firmy jest status zdrowotny stada. Bydło wolne jest od wszystkich chorób zwalczanych z urzędu oraz innych chorób wirusowych np. BVD-MD czy IBR-IPV.

 

Scan5

Fot.Krowa dębołęcka z lat 70 /fot. Archiwalna/

TAB 5.Wydajność krów w OHZ Dębołęka w latach 2012-2015

LATA ILOŚĆ KRÓW MLEKO KG TŁUSZCZ KG BIAŁKO KG
2012 460 11 528 450 374
2013 460 11 308 459 367
2014 460 11 452 471 372
2015 460 11642 456 379